نظریه بسیج منابع و تبیین کنش جمعی در قیام سی تیر سال 1331
نویسندگان
چکیده مقاله:
دوران دوازده ساله پس از سقوط رضا شاه در فاصله های 1320 تا 1332 ه.ش ، عرصه نزاع میان مدعیان سیاسی از اقشار و طبقات گوناگون و چالش بر سر منابع قدرت در فضایی جدید بود.فعالین طبقه متوسط در چهار چوب جنبش کاریزمایی سال های 1328 تا 1332 ه.ش ،برای نخستین بار در تاریخ معاصر ایران،قدرت را در جامعه سیاسی(polity)از دیگر مدعیان که بیشتر خاستکاه طبقاتی بالا و یا اشرافی داشتند،گرفته و به انحصار خود در آوردند.عمده ترین و اصلی ترین منبع اعمال قدرت کنش گران این طبقه،بسیج جمعیت توده وار و کنش جمعی در شهرها به شکل اعتصاب ها،تظاهرات و شورش های خیابانی بود.سرانجام در کنش جمعی سی تیر این مدعیان توانستند با انحصار قدرت جامعه سیاسی،مدعیان مخالف خود،اعم از دربار و کنش گران طبقات بالا را به حاشیه برانند.پیروزی جنبش کارایزمایی سی ام تیر در دوره ای اتومیک،حاصل گسستی اجتماعی بود که ضمن به قدرت بر کشیدن گروه های طبقه متوسط ،تعریف"منزلت اجتماعی" مدعیان را نیز به چالش می کشید.بدین گونه در عرصه سیاسی ،قواعد بازی نخبه گرایانه را از بین برده و در شرایط فقدان نهادهای مدنی نیروند"کاریزمای پیشوا"و "اراده عمومی" را جایگزین ان می شاخت.در این پژوهش با استفاده از "نظریه بسیج منابع"چارلز تیلی و روش پژوهش"زمینه یاب"،ریشه های اجتماعی و سیاسی کنش جمعی سی ام تیر بررسی خواهد شد.
منابع مشابه
کاربست «نظریه بسیج منابع» در تبیین جنبش اجتماعی مرابطون
مغرب اسلامی در اثر فروپاشی دولت ادریسیان، دچار عدم تمرکز سیاسی و منازعه قبایل بربر بر سر قدرت بود. در چنین شرایطی شکلگیری جنبش اجتماعی مرابطون، موجب تداوم قدرت مسلمانان در شمال آفریقا و اندلس شد. با نظر به اهمیتِ جنبش اجتماعی مرابطون، بررسی منطق حاکم بر این جنبش پرسش اصلی این مقاله است. چارچوب نظری مقاله در بازشناسی منطق این جنبش «نظریه بسیج منابع» است. بر اساس این نظریه رهبران جنبش مرابطی از ن...
متن کاملنظریه بسیج منابع و انقلاب اسلامی ایران
دانش پژوهان و سیاستگذاران هنوز می کوشند تحولات انقلابی غیر منتظره در ایران را درک کنند. این مقاله کوششی است برای تبیین انقلاب اسلامی ایران که در آن از مدل بسیج منابع چارلز تیلی استفاده شده است. این مدل «تبیین علی» را که در جستجوی تأثیرات نیروهای ساختاری بلند مدت است‘ در کنار تبیین «معطوف به هدف» قرار می دهد که درصدد بررسی کنش جمعی آگاهانه و عقلانی است. در بخش نخست‘ فرایندهای دولت سازی و نوسازی ...
متن کاملتبیین «فرآیند» پیروزی انقلاب اسلامی در سال 56-1357 براساس سرمشق انتخاب عقلانی و نظریه بسیج منابع
در بیست و هفت سال گذشته در بررسی انقلاب اسلامی از میان سه نوع تبیین «علّی»، «فرآیندی» و «پیامدی» از انقلا‌ب‌ها، بیش از همه به تبیین‌های علّی و ساختاری (یا نوع اول) توجه نشان داده شده است. هدف اصلی این مقاله، شناخت انقلاب اسلامی از طریق توضیح فرآیند فعال و زنده شکلگیری بسیج انقلابی مردم ایران (یا تبیین نوع دوم) است. نگارنده کوشش کرده از منظر سرمشق انتخاب عقلانی و نظریه بسیج منابع توضیح دهد که چگ...
متن کاملریشههای اقتصادی قیام سال سی و پنج هجری
قیام سال سی و پنج هجری که سرانجام به قتل عثمان‌بن عفان خلیفه سوم از خلفای راشدین انجامید، بر اثر علل و عوامل متعددی چون مسائل سیاسی، اجتماعی، فکری و نظامی به‌وجود آمد. از میان عوامل ظهور و بروز قیام مزبور ـ که هر یک مبحث مستقلی را می‌طلبد ـ عوامل اقتصادی از اهمیّتی ویژه برخوردار است. در نوشتار حاضر سعی شده تا کارکرد و کارنامه‌ی اقتصادی و مالی دوران خلافت این خلیفه، به عنوان یکی از دلایل ناخشنودی...
متن کاملتبیین کنش جمعی سلفی‌‌ها در تحولات سیاسی مصر پسامبارک
Salafism’s root in Egypt dates back to the early 21st century. Before the revolution, salafists didn’t believe in political participation and regarded it as prohibited, but their approach changed after the revolution. This movement just after the Egypt's January 25 revolution in 2011, mobilized resources to gain individual and group interests and emerged as a powerful actor in a political...
متن کاملتبیین «فرآیند» پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۵۶-۱۳۵۷ براساس سرمشق انتخاب عقلانی و نظریه بسیج منابع
در بیست و هفت سال گذشته در بررسی انقلاب اسلامی از میان سه نوع تبیین «علّی»، «فرآیندی» و «پیامدی» از انقلا ب ها، بیش از همه به تبیین های علّی و ساختاری (یا نوع اول) توجه نشان داده شده است. هدف اصلی این مقاله، شناخت انقلاب اسلامی از طریق توضیح فرآیند فعال و زنده شکل گیری بسیج انقلابی مردم ایران (یا تبیین نوع دوم) است. نگارنده کوشش کرده از منظر سرمشق انتخاب عقلانی و نظریه بسیج منابع توضیح دهد که چگو...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 1 شماره 1
صفحات 29- 70
تاریخ انتشار 2012-06-21
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023